Burze
W związku z panującymi upałami i możliwością wystąpienia burz, prosimy o zapoznanie się z podstawowymi informacjami.
Burze – są to intensywne opady deszczu lub deszczu i gradu, którym towarzyszą silne wyładowania elektryczne w atmosferze (pioruny). Piorunowi często towarzyszy grom dźwiękowy (grzmot) oraz zjawisko świetlne (błyskawica). Piorun może wywołać pożar a uderzenia pioruna mogą rozrywać pnie drzew i mury, potrafią oderwać płyty kamienne wykładzin dachowych, murów ważące do 100 kg i odrzucić je na kilka metrów, przepalają cienkie druty, wywołują uszkodzenia instalacji elektrycznych, telefonicznych i innych opartych o metalowe przewody, niszczą urządzenia elektryczne a porażenie piorunem może spowodować poważne uszkodzenia ciała lub śmierć.
DLATEGO: Przygotuj swoją rodzinę na umiejętność zachowania się po usłyszeniu prognozy pogody lub przeczytania komunikatu – ostrzeżenia o możliwości wystąpienia silnych wiatrów, burz z nawałnicami deszczu i gradu:
- Upewnij się, czy wszyscy członkowie twojej rodziny wiedzą jak postępować w czasie burzy oraz naucz ich, jak wyłączać gaz, elektryczność i wodę.
- Opracuj plan komunikowania się w czasie zagrożenia na okoliczność, gdy członkowie rodziny są rozdzieleni (realny przypadek, gdy dorośli są w pracy, a dzieci w szkole).
- Naucz dziecko, jak i kiedy wzywa się Policję, Straż Pożarną i Pogotowie oraz które radio jest nastrojone na odbiór informacji o stanie zagrożenia.
Uwaga: Jeżeli ujrzymy chmurę o podstawie bardzo ciemnej a do tego widać błyski i słychać odległe grzmoty to natychmiast powinniśmy opuścić park, las czy inne miejsce w terenie i natychmiast udać się do domu lub inne bezpieczne miejsce. Aby w prosty sposób policzyć odległość na której aktualnie znajduje się burza wystarczy zmierzyć czas od błysku do grzmotu i przeliczyć go zakładając, że 3 sekundy = około 1 km, lub czas (w sekundach) przemnożyć przez 340 ( związane to jest z prędkością rozchodzenia się dźwięku które dla temperatury powietrza 15°C przy normalnym ciśnieniu równe jest 340 m/s = 1225 km/h). Np. błysk – czas pomiaru do grzmotu 12 s – odległość burzy 12×340=4080. Burza około 4 km. Na podstawie kolejnych pomiarów można określić czy burza oddala się od nas czy przybliża.
Po ogłoszeniu ostrzeżenia przed burzą:
- Miej włączone radio bateryjne na częstotliwość radia regionalnego albo program regionalny w celu uzyskania komunikatu o zagrożeniu i sposobach postępowania.
- Zabezpiecz swoje mieszkanie (dom):
- zamknij okna, zaciągnij story, opuść żaluzje,
- uprzątnij z obejścia przedmioty, które mogłyby narobić szkód (porwane przez wiatr),
- zapewnij sobie odpowiednią ilość źródeł światła, jak: latarki elektryczne (baterie do latarek i odbiorników radiowych), świece, doładowanie telefonów komórkowych,
- sprawdź stan apteczki pierwszej pomocy i zaopatrz się w niezbędne materiały i leki
- przygotuj rzeczy, które mogą być potrzebne w czasie ewakuacji tj. dokumenty, odzież, żywność, wartościowe rzeczy,
- nie parkuj pojazdów w pobliżu drzew i słupów trakcji elektrycznych.
Podczas burzy (w domu):
- Wyłącz główny wyłącznik prądu i gazu, odłącz anteny – ograniczy to niebezpieczeństwo powstania pożaru.
- Unikaj korzystania z telefonów stacjonarnych przewodowych oraz urządzeń elektrycznych, przede wszystkim tych obsługiwanych ręcznie. Korzystanie z tych urządzeń grozi porażeniem impulsem rozchodzącym się w przewodach instalacji. Sprzęt domowy, zwłaszcza elektronikę – RTV, komputery itp. należy odłączyć od sieci elektrycznej i innych instalacji przewodowych (np. instalacji antenowych, telekomunikacyjnych, sieci internetowych, TV kablowej itp.), co zapewni ochronę tych urządzeń przed wyładowaniami atmosferycznymi.
Przebywając (poza domem) – NIE WOLNO:
- Kąpać się.
- Spacerować.
- Stawać (chować się):
- pod samotnie rosnącymi drzewami (prąd wyładowania przepływający rdzeniem drzewa doprowadza do gwałtownego odparowania znajdującej
się w nim wody i w efekcie bardzo groźnego wybuchu), - w pobliżu wysokich metalowych masztów, ponieważ często uderza
w nie piorun - w pobliżu linii elektroenergetycznych
- pod samotnie rosnącymi drzewami (prąd wyładowania przepływający rdzeniem drzewa doprowadza do gwałtownego odparowania znajdującej
- Znajdować się w pobliżu zbiorników i cieków wodnych (podobnie połacie wilgotnego mchu stanowią zagrożenie)
- Zatrzymywać się pod trakcjami elektrycznymi, planszami reklamowymi, drzewami itp.
PONADTO:
- Osoba przebywająca na otwartej przestrzeni powinna znaleźć pomieszczenie, budynek, ziemiankę i ukryć się w nim. W przypadku braku innej możliwości schronić się w zagłębieniu terenu, nie kłaść się na ziemi. Najbezpieczniej jest ukucnąć ze złączonymi i podciągniętymi do siebie nogami, oraz odrzucić lub położyć na ziemi duże przedmioty metalowe przewodzące prąd.
- Przebywając w lesie należy szukać schronienia pod najniższymi drzewami.
- Żeglując lub pływając w jeziorze należy natychmiast skierować się do najbliższego brzegu.
- Osoby znajdujące się w górach powinny niezwłocznie zejść ze szczytów i grani, około 100 metrów niżej, najlepiej na stronę zawietrzną (przeciwną do kierunku zbliżania się burzy). Mogą one usiąść na plecakach (nie na stelażu!), tak aby odizolować się od podłoża i zabezpieczyć przed wtórnym porażeniem od prądów powierzchniowych. Próbując kryć się w jaskiniach lub wnękach trzeba uważać, aby nie znaleźć się w miejscach, w których można stać się „pomostem” dla przepływających prądów (np. wejścia jaskiń, wąskie lub niskie groty). Strop powinien znajdować się co najmniej 3 metry nad nami, a ściany 1 metr od nas. Nie można dotykać wysokich, pionowych ścian skał.
- Grupy osób pozostające na otwartej przestrzeni powinny się rozproszyć w odległości do kilkudziesięciu metrów, tak by na wypadek porażenia część grupy mogła udzielić pomocy porażonym.
Bardzo dobrymi miejscami na schrony są wnętrza klatek, kratownic (w tym i masztów), wagoników kolejki górskiej. Nie wolno jednak dotykać metalowych elementów konstrukcji. Także samochody chronią przed piorunem. Wymienione obiekty spełniają funkcję klatki Faradaya.
Jeżeli służby ratownicze zalecają ewakuację:
- Wyrusz tak szybko jak to tylko możliwe.
- Opuszczając mieszkanie wyłącz energię elektryczną oraz główny zawór wody i gazu.
- Zawiadom kogoś, dokąd się ewakuujesz.
- Zabierz przygotowany zawczasu bagaż oraz ciepłą odzież.
Po przejściu burzy:
- Udziel pierwszej pomocy rannym i poszkodowanym osobom oraz zawiadom pogotowie i służby ratownicze.
- Unikaj leżących lub zwisających przewodów elektrycznych.
- Ostrożnie poruszaj się po domu (mieszkaniu).
- Sprawdź instalację (gazową, elektryczną, wodociągową) przed wejściem do innego domu mieszkania.
- Stosuj się do poleceń kierujących działaniami ratowniczymi.
Budynki i inne wysokie konstrukcje muszą być zabezpieczone piorunochronem, chroniącym je w czasie burzy. Instalacje elektryczne, w tym i sieci przesyłowe zabezpiecza się bezpiecznikami przeciwprzepięciowymi.
O wszystkich zdarzeniach, mających istotne znaczenie dla bezpieczeństwa ludzi informuj służby ratownicze z wykorzystaniem telefonu i numeru alarmowego 112.